Opleiding Lees-/Taalcoördinator

Inhoud

Onze visie op de lees-/taalcoördinator  

Binnen het onderwijs is er al een aantal jaren een tendens gaande van decentrale aansturing van (ontwikkel)processen binnen de school. Veel PO-scholen werken met inhoudelijke coördinatoren (bouw, rekenen, taal, gedrag). Deze opleiding geeft studenten, die de pabo of de opleiding tot logopedist als basisbagage hebben, de kennis, vaardigheden en houding in handen om de rol van Lees-/taalcoördinator binnen hun eigen school of bestuur te vervullen. 

In de huidige maatschappij is ‘verandering’ een constante geworden. Dit vereist van professionals in het onderwijs dat zij effectief en efficiënt gebruik kunnen maken van nieuwe, onbekende en deels onvoorziene situaties. Dit vraagt niet alleen kennis van de inhoud, maar ook voortdurende reflectie op de eigen houding en blijvende afstemming in de verhouding met direct betrokkenen. In de opleiding wordt dan ook expliciet aandacht besteed aan de veranderkundige aspecten die van belang zijn voor de rol van lees-/taalcoördinator.  

In 1993 stelde Fullan al dat scholen veranderkrachtige leraren (change agents) nodig hebben en dat iedere leraar ernaar zou moeten streven om change agent te worden. Maar wie zijn deze leraren dan en wat kenmerkt hen? Je kunt hen herkennen aan de hand van vier algemene kenmerken: meesterschap (focus op het leren van leerlingen), samenwerken (professionele collegialiteit), ondernemerschap (focus op innovatie) en levenslang leren (focus op eigen kennisontwikkeling).  

Meesterschap

Change agents hebben passie voor het vak en voelen in sterke mate de pedagogische opdracht die zij hebben. Opvallend is de sterke focus die zij hebben op het begeleiden van het leren van leerlingen. Zij maken hun leerlingen bewust van hun eigen leerproces door hen bijvoorbeeld continu vragen te stellen over en feedback te geven op hun leerproces. Ze geven aan dat ze kritisch zijn naar hun eigen functioneren en pas tevreden zijn als ze alle leerlingen in de klas een stapje verder hebben gebracht in hun leerproces. (Van der Heijden, 2017)

Samenwerken

Change agents zien samenwerken als een manier om van en met elkaar te leren om zowel individuele als gezamenlijke doelen te bereiken. Ze gaan bijvoorbeeld in gesprek met collega’s om feedback te vragen op hun eigen handelen in de klas. Tevens zijn ze graag bereid om collega’s te ondersteunen bij het uitvoeren van hun werkzaamheden. (Van der Heijden, 2017)

Ondernemerschap

Ten derde zijn deze leraren ondernemend. Ze zijn proactief, willen zaken in de klas en op school aanpakken en verbeteren en komen uit zichzelf in actie. Deze leraren nemen initiatieven om het onderwijs in de klas en op schoolniveau te veranderen. Ze durven uit hun comfortzone te stappen door bijvoorbeeld dingen op te pakken die ze nog nooit eerder gedaan hebben. Deze leraren voelen zich (mede)verantwoordelijk voor en eigenaar van de kwaliteit van het onderwijs op schoolniveau. (Van der Heijden, 2017)

Levenslang leren

Tot slot zijn deze leraren gericht op een leven lang leren. Ze zijn nieuwsgierig naar nieuwe inzichten en zijn constant op zoek naar andere (effectievere) manieren van lesgeven. Ze hebben op eigen initiatief verschillende cursussen gevolgd en ze houden vakbladen bij. Ze zijn voortdurend gericht op het verbeteren van het eigen professionele handelen door kritisch en reflectief te zijn. De vraag die zij zichzelf elke dag weer stellen, is: wat kan ik morgen anders doen om nog meer impact te hebben op het welbevinden, de ontwikkeling en het leren van mijn leerlingen? (Van der Heijden, 2017)

Met die overtuiging start je aan de opleiding Lees-/Taalcoördinator. Met deze opleiding kun je dan ook meer impact realiseren in kwalitatief goed taal- en leesonderwijs en vergroot je tegelijkertijd jouw carrièreperspectief.

De opleiding draagt niet alleen bij aan jouw persoonlijke ontwikkeling, maar heeft ook grote (meer)waarde voor je school. Met deze opleiding beogen we namelijk een wezenlijke verandering in je persoonlijke attitude, je klassenpraktijk én de schoolpraktijk te verwezenlijken.

Rol en competenties

Na het volgen van de opleiding Lees-/Taalcoördinator ben je een expert op het gebied van het taal- en leesonderwijs en ben je in staat binnen de school of bestuur een initiërende rol op het gebied van taal en lezen te vervullen.

In de rol als lees-/taalcoördinator word je geacht om een aantal rollen op je te nemen: de rol van expert/inspirator en die van procesbegeleider/coach. Van taalexperts wordt verwacht dat ze kennis over taaldomeinen kunnen overdragen aan hun team, toetsgegevens kunnen analyseren en hier concrete en haalbare doelen uit kunnen extraheren. Als procesbegeleider worden taalcoördinatoren geacht hier een plan voor te maken en de uitvoering van dit proces te monitoren. Hierbij wordt veel initiatief verwacht: inspireren, aanspreken en coachen van collega’s, het in de organisatie brengen van nieuwe kennis, afstemming met directie/schoolplan.

Bovenstaande vergt onder andere de volgende competenties (hbo-niveau, onder andere geput uit het CODO-bekwaamheidsdossier):

1. Inhoud (inspirator/expert)
2. inhoudelijke kennis over de taaldomeinen: zie modules
3. initiatief nemen
4. professionaliseren
5. samenwerken
6. presenteren
7. Houding
8. reflecteren
9. analyseren
10. plannen
11. monitoren (inclusief kennis van borging)
12. doel- en opbrengstgericht werken
13. Verhouding
14. initiëren
15. coachen
16. samenwerken
17. flexibel anticiperen
18. verbinden (directie-team en theorie-praktijk)

Doelstellingen voor de verschillende blokken.

Dit bieden wij

1. Klaar binnen één jaar!
2. Kerndocenten die met twee voeten in de praktijk staan.
3. Acht scholingsdagen en een terugkomdag, waardoor je steeds ondergedompeld wordt in één van de taaldomeinen.
4. Ruime periodes tussen de dagen om het geleerde in de praktijk te brengen.
5. Inspirerende en activerende werkvormen met veel ruimte voor uitwisseling.
6. Directe vertaling naar eigen (team)processen en schoolbeleid.
7. Bij alle domeinen aandacht voor groep 1 tot en met 8.
8. Ontwikkelen van brede kennis van alle taaldomeinen en vaardigheden op het gebied van coachen.
9. Voor de lerende, onderzoekende professional: toegang tot de digitale leeromgeving van OMJS om nieuwe inzichten met andere deelnemers te delen. En twee praktische tools die je niet mag missen als taal-/leescoördinator: 5 minuten Taal en 5 minuten Leidinggeven.